Śledzenie obiektów astronomicznych; również obrócić ją wokół osi rektascensji. - Levenhuk Strike 1000 PRO - Instrukcja obsługi - Strona 15

35

mie i szerokości geograficznej montażu ani zmieniać położenia statywu. Do utrzymywania obiektu w

polu widzenia wystarczy regulacja względem osi rektascensji i deklinacji.

Osoby przebywające na półkuli południowej muszą ustawić montaż na południowy biegun niebieski,

wykorzystując do jego zlokalizowania układ gwiazd. Wynika to z braku jasnych gwiazd. Najbliższą

gwiazdą jest słabo widoczna (wielkość 5,5) Sigma Octantis, która znajduje się w odległości jednego sto-

pnia. Obiekty pomagające w zlokalizowaniu południowego bieguna niebieskiego to α i β Crucis (w gwi-

azdozbiorze Krzyż Południa) oraz obiekt ustawiony pod kątem prostym do linii łączącej α i β Centauri.

Śledzenie obiektów astronomicznych

Podczas prowadzenia obserwacji za pomocą teleskopu obiekty astronomiczne wydają się powoli

przesuwać w polu widzenia. Jeżeli montaż jest prawidłowo ustawiony na Gwiazdę Polarną, wystarczy

obrócić pokrętło mikroruchów w rektascensji, aby śledzić poruszające się obiekty.

Najszybszym sposobem na wyszukiwanie obiektów jest przyswojenie informacji o konstelacjach i

korzystanie z celownicy. Jeżeli jednak obiekt nie jest zbyt jasny, możliwe jest korzystanie z tarcz

ze współrzędnymi na montażu paralaktycznym. Tarcze ze współrzędnymi pomagają w lokalizowaniu

obiektów astronomicznych, których współrzędne zostały wyznaczone na podstawie map nieba. Przed

przystąpieniem do korzystania z tarcz ze współrzędnymi teleskop należy ustawić na Gwiazdę Polarną

i skalibrować tarczę ze współrzędnymi rektascensji. Kalibracja tarczy ze współrzędnymi deklinacji

została przeprowadzona podczas produkcji i nie jest wymagana dodatkowa kalibracja.

Tarcza ze współrzędnymi rektascensji została podzielona na godziny (od 1 do 24). Mniejsze kreski

oznaczają odstępy 10-minutowe. Górny rząd liczb związany jest z obserwacjami prowadzonymi na

półkuli północnej, a rząd dolny – z obserwacjami na półkuli południowej.

Aby ustawić tarczę rektascensji, należy najpierw w polu widzenia odszukać gwiazdę o znanych

współrzędnych. Dobrym przykładem jest gwiazda Wega o wielkości gwiazdowej 0,0 w gwiazdozbiorze

Lutni. Z mapy gwiazd wiemy, że współrzędna rektascensji gwiazdy Wega wynosi 18 h 36 m. Należy

poluzować pokrętła blokujące rektascensji i deklinacji na montażu i wyregulować teleskop tak, aby

gwiazda Wega znalazła się w środku pola widzenia okularu. Dokręcić pokrętła blokujące w osi rektas-

censji i deklinacji, aby zablokować montaż. Następnie ustawić tarczę ze współrzędnymi rektascensji

na wartość 18 h 36 m. Teraz możliwe jest korzystanie z tarcz ze współrzędnymi do wyszukiwania

obiektów na niebie.

Podczas kierowania w pobliże zenitu teleskop z długą ogniskową może napotkać „ślepy punkt”,

końcówka okularowa tuby optycznej zderza się bowiem z nogami montażu. Aby uniknąć tego rodza-

ju sytuacji, tubę można ostrożnie wsunąć w zatrzaski pierścieni. Wykonanie tej czynności w sposób

bezpieczny jest możliwe, ponieważ ustawienie tuby jest niemal pionowe, więc jej przesuwanie nie

powoduje problemów z wyważeniem w osi deklinacji. Bardzo ważne jest, aby przed przystąpieniem do

obserwacji innych części nieba ustawić tubę z powrotem w pozycji wyważonej względem osi deklinac-

ji.

Wielu początkującym osobom sprawia trudność zrozumienie, że ustawiony na Gwiazdę Polarną montaż

paralaktyczny pełni funkcję montażu azymutalnego, który został ustawiony względem bieguna nie-

bieskiego. Klin powoduje nachylenie montażu pod kątem równym szerokości geograficznej, na jakiej

znajduje się obserwator, i jego ruch obrotowy wokół płaszczyzny równoległej do równika niebieskiego

(i ziemskiego). Jest to „horyzont”, jednak jego część jest zasłonięta przez Ziemię. Ten nowy ruch

„azymutalny” nosi określenie rektascensji. Oprócz tego montaż obraca się w kierunkach północnym

(+) i południowym (-) od równika niebieskiego w stronę biegunów niebieskich. To dodatnie lub ujemne

„wznoszenie” od równika niebieskiego określane jest mianem deklinacji.

Rozważmy skierowanie teleskopu w stronę horyzontu zachodniego lub wschodniego. Jeżeli przeciwwa-

ga skierowana jest na północ, teleskop można obrócić od jednego horyzontu w stronę drugiego wokół

osi deklinacji po łuku przechodzącym przez niebieski biegun północny (jeżeli montaż ustawiony jest

na Gwiazdę Polarną, każdy łuk deklinacji przechodzi przez północny biegun niebieski). Jeżeli koniec-

zne jest skierowanie tuby optycznej na obiekt znajdujący się na północ lub południe od łuku, należy

również obrócić ją wokół osi rektascensji.

Ustawienie teleskopu w kierunku innym niż północ wymaga połączenia ustawień rektascensji i deklin-

acji.

Podczas kierowania w pobliże zenitu teleskop z długą ogniskową może napotkać „ślepy punkt”,

końcówka okularowa tuby optycznej zderza się bowiem z nogami montażu. Aby uniknąć tego rodza-

ju sytuacji, tubę można ostrożnie wsunąć w zatrzaski pierścieni. Wykonanie tej czynności w sposób

bezpieczny jest możliwe, ponieważ ustawienie tuby jest niemal pionowe, więc jej przesuwanie nie

powoduje problemów z wyważeniem w osi deklinacji. Bardzo ważne jest, aby przed przystąpieniem do

obserwacji innych części nieba ustawić tubę z powrotem w pozycji wyważonej względem osi deklinac-

ji.

Problemem może być również sytuacja, w której tuba optyczna często się obraca, a położenie okularu,

13

12